Utrecht is voorloper als het gaat om de inkoop van duurzaam groen. De gemeente zet daarvoor de duurzame drietrapsraket in, een idee van senior adviseur stedelijk groenbeheer Stefan Pasma. Hoe het werkt en wat erbij komt kijken, vertelt hij graag, samen met groeninkoper Monica van Ankorven.
“Kijk, hier zie je één van onze bloemenmengsels”, zegt Stefan Pasma. Hij wijst ons op de groenstroken met een bollenmengsel van onder meer witte en paarse kievitsbloemen en buishyacinten langs de Utrechtse Nijverheidsweg (zie foto). “Dit mengsel met dezelfde soorten bloemen kan vanaf het najaar 2017 zo duurzaam mogelijk worden aangeplant. En dat geldt voor nog 21 andere Utrechtse bloembollenmengsels.”
“Voor leverbare bomen- en bloembollensoorten hebben we vorig jaar uitgezocht welke van deze soorten we biologisch (Skal/EKO) konden krijgen en welke met Milieukeur certificaat”, vertelt Stefan. “Toen is ook het idee voor de duurzame drietrapsraket ontstaan. Hoe dat werkt? We proberen eerst om de gewenste boom of bloembolsoort met het biologische certificaat in te kopen. Lukt dat niet, dan kijken we of die soort verkrijgbaar is met het Milieukeur certificaat. Lukt dat ook niet, dan volgt stap drie en kopen we het product zonder keurmerk.”
STREEPJE VOOR
Monica: “Bij elke nieuwe offerte-aanvraag proberen we zo duurzaam mogelijk in te kopen. De leveranciers die het beste scoren op biologisch en vervolgens Milieukeur krijgen een streepje voor. Wij en zij zijn natuurlijk afhankelijk van het aanbod van kwekers. Bloembollen zijn bijvoorbeeld al op een iets ruimere schaal biologisch beschikbaar, maar heesters bijvoorbeeld vrijwel niet. Van de boomsoorten die wij momenteel inkopen heeft al wel bijna 90 procent het Milieukeur certificaat.”
Stefan: “Jaarlijks vervangen wij ongeveer 700 tot 800 bomen via de gemeentelijke vellijst, het gaat dan om bomen met een slechte gezondheid. Bijna 90 procent van die bomen heeft dus momenteel een Milieukeur certificaat.”
HOGE AMBITIES
De gemeentelijke Nota Inkoop 2015-2019 was voor de toenmalige afdeling Stedelijk Beheer de aanleiding om zo duurzaam mogelijk in te gaan kopen. Stefan: “In deze nota profileert Utrecht zich als duurzame stad, met hoge ambities op het gebied van duurzaamheid. In 2030 wil Utrecht klimaatneutraal zijn. Ook nam de Utrechtse gemeenteraad in zomer 2016 een motie aan, van de Partij voor de Dieren en ChristenUnie, voor een volledige overstap naar de inkoop van verantwoord groen.”
“Dan ga je nadenken: hoe kun je dat het beste aanpakken en welke instrumenten zet je daarvoor in? En dan kom je toch snel uit bij de keurmerken SKAL (biologisch) en Milieukeur, omdat het gewaarborgde keurmerken zijn. Je kunt ervan op aan dat de producten die je met deze keurmerken inkoopt ook daadwerkelijk duurzaam zijn.”
MARKTPLEIN BOMEN
Monica: “Voor een succesvolle aanpak moet je intern zoveel mogelijk mensen zien mee te krijgen. Ik probeer dat te stimuleren door aanvragers binnen de gemeente te laten zien wat er mogelijk is, zoals die Utrechtse bloembollenmengsels met daarin duurzaam geteelde bloemsoorten. Daar hebben we een mooie brochure voor laten maken. Ook hebben we onlangs het Marktplein Bomen opgestart waarmee we boomkwekerijen vragen om daar hun offertes in te dienen. Boomkwekers die kunnen leveren met Milieukeur krijgen voorrang, helemaal als ze ook biologisch geteelde bomen kunnen leveren. De prijs kan dan minder belangrijk zijn.”
MARKT STIMULEREN
Monica: “Ook druk ik aanvragers op het hart om tijdig bij mij aan te kloppen. Als ik kwekers ruim te voren laat weten wat we nodig hebben, is er vaak meer biologisch of Milieukeur aanbod beschikbaar. Er zijn meer kapers op de kust. Bovendien, als je kwekers zekerheid kunt geven over de afname, zijn ze ook meer bereid te investeren in duurzame productiemethodes. Zo stimuleer je de markt ook nog eens.”
En die opvallende naam, de duurzame drietrapsraket? Stefan: “Daarover heb ik inderdaad wel opmerkingen gehad. Maar dit woord blijft hangen, en dat is de bedoeling. Dat iedereen denkt: o, ja, die drietrapsraket! Dat gaan we doen. We hopen hiermee andere gemeenten aan te steken.”
“Terug naar overzichtBIJ ELKE NIEUWE OFFERTE-AANVRAAG PROBEREN WE ZO DUURZAAM MOGELIJK IN TE KOPEN”
